Güdümlü projeler, proje teklif çağrısı yöntemi uygulanmaksızın; bölge planında öngörülen öncelikler doğrultusunda, konusu ve koşulları Ajans öncülüğünde ve yönlendirmesinde belirlenen özel nitelikli model projelerdir. Ajans, fizibilitesi Bakanlık tarafından onaylanmış güdümlü projelere destek sağlayabilir.
Bu projelerde, bölge plan ve stratejilerine uygun sektörel ihtisaslaşmalar özendirilir. Güdümlü proje desteğini (GPD) diğer mali destek yöntemlerinden farklı kılan esas unsur, ajansın öncülüğü ile başlatılmış olmasıdır. Projeler, ajansın öncülüğünde geliştirilir. Bu kapsamda; Ajans, ilk fikri oluşturma aşamasından itibaren genel çerçevesini ortaya koymuş olduğu projeyi uygulayacak muhtemel aktörleri belirlemek için gerekli koordinasyonu yürütür.
Bu çerçevede Ajans, çalışma programında açıkça belirtmek kaydıyla, bölge planlarında ya da saha çalışmaları sonucunda belirlenen alanlar için ekonomik ve sosyal nitelikli güdümlü projeleri destekleyebilir.
GPD kapsamında, Ajans, toplam proje maliyetinin en fazla yüzde yetmiş beşi oranında mali destek sağlayabilir.
Uygunluk Kriterleri
GPD kapsamında desteklenecek projelere yönelik üç temel uygunluk kriteri aranmaktadır:
Güdümlü proje desteğinden yararlanacak bir projenin üç temel uygunluk kriterini eksiksiz olarak yerine getirmesi zorunludur.
Ajansın proje teklif çağrısı yöntemi kullanarak yürüteceği destek programları kapsamında başvuru sahibi veya ortağı olarak ajansa proje başvurusunda bulunabilecekler için geçerli başvuru sahibi ve ortaklarının, projenin ve maliyetlerin uygunluğu kriterleri, bu bölümde belirtilen istisnai hükümler saklı kalmak koşuluyla, güdümlü proje destekleri için de geçerlidir. Güdümlü proje desteğinden yararlanabilmek için, bu kriterlerin tamamının yerine getirilmesi zorunludur.
Proje Uygulayıcısı ve Ortaklarının Uygunluğu
Güdümlü proje desteklerinde (GPD) projelerin paydaşlar tarafından sahiplenilmesi ve uygulama sürecinde etkinliğin artırılması amacıyla, kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının işbirliği teşvik edilir.
Güdümlü proje desteklerinde Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici Şirketi gibi belirli ölçüde kamu yararı gözetenler veya hâkim ortağı kamusal nitelikli kuruluşlar olan şirketler hariç olmak üzere sadece kâr amacı güden kuruluşlar proje uygulayıcısı olamaz . Ancak kar amacı güden kurum ve kuruluşlar güdümlü proje desteği kapsamında ortak veya iştirakçi olabilirler.
Güdümlü projenin yürütülmesinde, aynı anda birden fazla kurum ve kuruluş rol alabilir. Bu durumda kurum ve kuruluşlardan biri projenin uygulayıcısı olarak tayin edilir. Diğer kurum ve kuruluşlar, proje uygulayıcısının ortağı olurlar.
Faaliyetlerin Uygunluğu
GPD kapsamında,
a) Özel sektör işletmeciliğini güçlendirecek şekilde, üretim ve ihracat kapasitesinin geliştirilmesi, iyi uygulama örneklerinin oluşturulması, sektörel çeşitlenmenin ve ihtisaslaşmanın desteklenmesi, özel bilgi, beceri ve teknolojilerin geliştirilmesi, transferi veya yaygınlaştırılması, yeni finansman modellerinin geliştirilmesi, üniversite sanayi işbirliğinin desteklenmesi, yeni hizmet ve üretim organizasyonlarının geliştirilmesi, işbirliği ağları ve değer zinciri oluşturulması, kümelenmelerin desteklenmesi, yeni sanayi altyapısı ve organizasyon modellerinin geliştirilmesi ve bölgedeki sektörlerin ihtiyaç duyacağı alanlarda insan kaynaklarının geliştirilmesi ya da
b) Sosyal dayanışmayı ve sorumluluk bilincini güçlendirecek, kültürel değerleri koruyacak ve geliştirecek şekilde; dezavantajlı grupların sosyal, kültürel ve fiziksel hizmetlere erişebilirliklerini kolaylaştıracak altyapının tesis edilmesi; göçün olumsuz etkilerinin önlenmesi, sosyal hayatın kolaylaştırılması, somut olmayan kültürel mirasın yaşatılması esastır.
Güdümlü proje kapsamında desteklenmesi öngörülen sosyal projeler, bölgenin beşeri ve kurumsal kapasitesini geliştirici ve özel ilgi gruplarının sosyal yaşama aktif katılımını teşvik edici nitelikte olmalıdır. Sosyal korumanın sağlanması, sosyal hizmet sunumu ve sosyal desteklere yönelik projeler güdümlü proje desteği kapsamı dışındadır. Bu doğrultuda, kamu kurumları ile yerel idarelerin asli görev alanlarına giren projeler (kadın konukevi, çocuk sevgi evi, huzurevi, yaşlı bakım merkezi, madde bağımlılığı tedavi merkezi vb.) güdümlü proje desteği kapsamında değerlendirmeye alınamaz.
Bu faaliyet alanları dışında herhangi bir alanda güdümlü proje desteği sağlanamaz. Ajans tarafından bu başlık altında sağlanacak destekler temelde ajansın faaliyet gösterdiği bölge sınırları dâhilinde sağlanır. Güdümlü projelerin uygulama süresi iki yılı geçemez. Proje uygulayıcısı kurum, projenin uygulamasını zorlaştıracak veya geciktirecek her durum hakkında ajansı derhal bilgilendirir ve gerekli olması durumunda sözleşme değişikliği talebinde bulunur. Diğer taraftan proje uygulayıcısı, proje uygulama süresinin bitiş tarihinden en geç bir ay öncesine kadar proje uygulama süresinin uzatılması talebinde de bulunabilir. Bu talebin değerlendirilmesi için gerekli her türlü destekleyici kanıt, taleple beraber sunulur. Sözleşme süresi;
a) Proje uygulamasında ortaya çıkabilecek aksaklıkları gidermek amacıyla bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere genel sekreter kararı ile
b) Proje veya faaliyetin yürütülmesini büyük ölçüde zorlaştıran veya geçici olarak imkânsız hale getiren; yargı süreci, beklenmeyen hâl veya mücbir sebepler nedeniyle bir defaya mahsus olmak ve altı ayı geçmemek üzere yönetim kurulu kararı ile uzatılabilir.
Maliyetlerin uygunluğu
Projelere ilişkin iş planı, uygulama projesi ve fizibilite çalışmaları gibi projenin Bakanlık onayına sunulmasından önce yapılan bütün harcamalar proje uygulayıcısı veya ortakları tarafından karşılanır. Güdümlü proje desteğinden yararlanmak üzere ajansa sunulan projeler için hazırlanacak fizibilitelerin, fizibilite desteği kapsamında desteklenmesine ilişkin hükümler bu hususa aykırılık teşkil etmez.
Yapım işlerine ilişkin maliyetlerin uygunluğunun değerlendirilmesinde güdümlü projeler için küçük ölçekli altyapı projeleri hükümleri uygulanır.
Uygun dolaylı maliyetler için belirlenen yüzde yedi oranı Ajans tarafından güdümlü projeler için azaltılabilir.
